Mr. Hajo Albert Spandaw

De notaris op het Groninger Hogeland had in de 19e eeuw een prestigieus beroep, het was één van de weinige beroepen waar een universitaire titel voor nodig was.

De notaris had veel verschillende functies en was naast wat we nu als notaris kennen vaak de bank, de makelaar, de jurist, de veilingmeester én de bedrijfsadviseur van de regio. Ging het goed met de boeren, dan ging het goed met de notarissen.

Om te laten zien hoe goed de notaris ‘boerde’ hadden ze vaak indrukwekkende kantoorwoningen. Bijvoorbeeld Spandaw’s voorganger, Notaris Hendrik van Bolhuis (1787-1861) bewoonde borg Verhildersum in Leens en Notaris Cornelis de Ranitz (1874-1958) liet in 1911 in Winsum Villa de Ranitz bouwen, een grootse villa welke momenteel nog dienst doet als gemeentehuis van gemeente Het Hogeland.

Notaris Hajo Albert Spandaw (1833 - 1916) had natuurlijk ook een indrukwekkende kantoorwoning nodig en kocht op 10 April 1868 vier stukken grond voor ƒ 2.600,- en liet hierop Oosterhouw bouwen. Een paar maanden later trouwde hij met Berdina Cardinaal, een huwelijk waaruit hun zoon Georg Jan Spandaw (1871 - 1891) werd geboren. Berdina overleed op 50-jarige leeftijd in 1882. Niet veel later verhuisde Hajo Albert met zijn zoon naar Loppersum.

Dit is overigens waarschijnlijk geen tekening van notaris Spandaw, maar van zijn grootvader die dezelfde naam droeg en dichter was. Op Oosterhouw is nog altijd één van zijn dichtbundels te vinden.

Notaris Jan Theodorus Wicherus Reilingh (1849 - ?) kocht Oosterhouw van notaris Spandaw op 15 Oktober 1884 voor ƒ 4.900,-.

Hij woonde er 13 jaar lang alleen, maar trouwde in 1897 met Immina Catharina Hellema. In het jaar 1899 overleed zijn echtgenote op 27-jarige leeftijd vlak na de geboorte van hun enige dochter Anna Auke Aleida Reilingh. Anderhalf jaar later, in 1901 vertrok notaris Reilingh en verkocht hij Oosterhouw. Het is niet bekend wanneer notaris Reilingh is overleden.

Notaris Lambertus Marcus Bruins (1875 - 1946) kocht Oosterhouw in 1901 voor ƒ 8.500,-. In 1908 verkoopt notaris Bruins ruim de helft van het perceel, waar later de Jugendstilvilla aan de Hoofdstraat 33 werd gebouwd. In datzelfde jaar trouwde hij met Herina Schönfeld, een huwelijk waaruit 4 kinderen werden geboren:

• Dochter Talje Elizabeth Bruins in 1911

• Zoon Jan Antonie Bruins in 1913

• Zoon Koert Bruins in 1916

• Dochter Herina Bruins in 1917

Meer kinderen krijgen betekent meer ruimte nodig hebben, er werd in 1912-1913 een grote verbouwing op touw gezet. Het pand werd flink getransformeerd - zo werd de achtergevel opgetrokken, werden de stucplafonds verwijderd, het pand werd aangesloten op het waterleidingnet, er werd centrale verwarming aangelegd, een Bruynzeelkeuken geplaatst en het koetshuis werd uitgebreid en tot een Zwitsers chalet omgevormd. Het middelste gedeelte van het koetshuis werd kantoorruimte. In 1919 verkocht notaris Bruins het pand.